Vrijwel alle mogelijke problemen met Haza-Data worden veroorzaakt door het niet voldoen aan de volgende twee randvoorwaarden:
1. Haza-Data heeft minimaal 565 KB nodig en Haza-Data Plus 595 KB.
2. De Files parameter moet minimaal de waarde 99 hebben.
Haza-Data is een DOS-programma, dat in het 640 KB grote "conventional memory" moet worden uitgevoerd. Ook al heeft u vele megabytes werkgeheugen in uw PC, als er te weinig DOS-geheugen vrij is, dan zal Haza-Data niet starten of spoedig stoppen met de mededeling "all memory blocks locked" of "te weinig DOS-geheugen vrij".
De enige oplossing is: zorg dat er wel voldoende DOS-geheugen vrij komt!
Met mem/c/p kunt u zien hoeveel geheugen er vrij is: met het commando mem/c/p ziet u welke programma's er in het geheugen zitten en hoeveel ruimte ze in beslag nemen. Met het programma memmaker kunt u het geheugen van de PC beter laten indelen. In veel gevallen is er daarna wel voldoende geheugen vrij.
Als er nog steeds onvoldoende geheugen vrij is, moet u de configuratie van uw software in c:\autoexec.bat en c:\config.sys aanpassen, eventueel met een multi-config menu (zie uw DOS documentatie en/of het DOS help-commando).
In de c:\config.sys dient minimaal Files=99 of Fileshigh=99 te staan.
Met het DOS-commando mem/c/p kunt u ook hier controleren hoeveel geheugen er vrij is als u in
een DOS-venster bent. U komt daar via Start - Programma's - MSDOS Prompt
Als er onvoldoende geheugen vrij is, moet u de configuratie van uw software in
c:\autoexec.bat en c:\config.sys aanpassen, eventueel met een multi-config menu (zie uw
Windows en DOS documentatie). Vaak staan er allerlei overbodige commando's in; als u die
verwijdert, is er meestal wel voldoende geheugen vrij. Zo is het meestal niet nodig om de
commando's voor de CD-ROM op te nemen als u toch geen DOS-programma's heeft die met een
CD-ROM werken. Alleen wanneer u een oud type CD-ROM drive heeft, die niet door
Windows95 wordt herkend, is dat wel nodig. Dan is een multi-config vaak de enige oplossing.
Het is altijd mogelijk om Haza-Data onder Windows te laten draaien. Als het u niet lukt, kunt u er het beste een meer ervaren PC-gebruiker bij halen. De meeste gebruikers hebben wel een 'slim buurjongetje' in de buurt wonen.
Als het u niet lukt om Haza-Data via Windows uit te voeren, dan kunt u tijdelijk Haza-Data ook buiten Windows om, als een los DOS-programma uitvoeren. Daartoe kunt u gebruik maken van de bijgeleverde snelkoppelingen met hazados of hazapdos
Als u onder Windows NT, 2000 werkt, dient u zelf een snelkoppeling te maken.
Een snelkoppeling maakt u door via de "Verkenner" of "Deze computer" het programma HZ.EXE op te zoeken.
Vervolgens klikt u die met de rechter muisknop aan, sleept die naar het bureaublad, laat de muisknop los en kiest uit het dan getoonde menu "Hier snelkoppeling maken".
Open de "Eigenschappen" van de snelkoppeling door die met de rechter muisknop aan te klikken.
Zet dan op het tabblad "Geheugen" EMS op 'geen' en de overige instellingen op 'automatisch'.
Op het tabblad "Overige" zet u de schuifregelaar 'CPU-reductie' zo laag mogelijk.
In de file \winnt\system32\config.nt moet de parameter Files=99 staan.
Via de "Verkenner" of "Deze computer" zoekt u die file op en opent hem in Kladblok/Notepad.
Als er al een regel met "Files=..." in voorkomt, verhoogt u de waarde tot 99. Zo niet, dan voegt u die regel onderaan toe.
Sla de file op en herstart Windows.
Opmerking: Als Haza-Data u meldt dat de waarde voor Files te laag staat, kunt u dat onderdrukken door in de snelkoppeling achter HZ.EXE een spatie te zetten en daarachter /NOF
Haza-Data kan naar keuze in een venster of met een volledig scherm werken. Met Alt+Enter kunt u daartussen wisselen. Als u in een venster werkt, kunt u alleen met 'VGA kleuren' werken. De overige kleurcombinaties geven in een venster de vreemdste kleuren.
De muis werkt redelijk in een volledig scherm. Als u Haza-Data in een venster heeft, moet u zorgen dat de muis buiten dat venster blijft. Als de muisaanwijzer zich binnen het venster bevindt, gebeuren onvoorspelbare dingen en kan het programma zelfs blokkeren.
Klik op [Start] [Uitvoeren...] en typ Sysedit in het invoerscherm en klik op [OK].
Kies vervolgens het tablad SYSTEM.INI en voeg de volgende regel toe aan de sectie [386Enh]:
PerVMFiles=99
Als Sysedit niet aanwezig is, gaat u via "Deze computer" of de "Verkenner" naar de file C:\Windows\System.ini en opent die door erop dubbel te klikken.
Als er te weinig DOS-geheugen beschikbaar is, kan een oplossing zijn om de EmmExclude- of NoEMSDriver-instructies in System.Ini uit te schakelen. Zoek dan de instructie EmmExclude of NoEMSDriver in de sectie [386enh] en typ een puntkomma (;) aan het begin van de regel.
Als het probleem hierdoor niet wordt opgelost, voegt u de instructie ReservePageFrame=yes toe aan de sectie [386enh]
Als u onder Windows XP werkt, dient u zelf een snelkoppeling te maken.
Een snelkoppeling maakt u door via de "Verkenner" of "Deze computer" het programma HZ.EXE op te zoeken.
Vervolgens klikt u die met de rechter muisknop aan, sleept die naar het bureaublad, laat de muisknop los en kiest uit het dan getoonde menu "Hier snelkoppeling maken".
Open de "Eigenschappen" van de snelkoppeling door die met de rechter muisknop aan te klikken.
Zet dan op het tabblad "Geheugen" EMS op 'geen', XMS op '16384' en de overige instellingen op 'automatisch'.
Op het tabblad "Overige" zet u de schuifregelaar 'CPU-reductie' zo laag mogelijk.
Haza-Data kan naar keuze in een venster of met een volledig scherm werken. Met Alt+Enter kunt u daartussen wisselen. Als u in een venster werkt, kunt u alleen met 'VGA kleuren' werken. De overige kleurcombinaties geven in een venster de vreemdste kleuren.
De venstergrootte kan zelf bepaald worden door de lettergrootte te kiezen.
Dat kan door met de rechter muisknop te klikken op de titelbalk van het venster en dan Eigenschappen te kiezen en vervolgens het tabblad Lettertype.
Bij het opslaan kan dan gekozen worden of de instelling voor het actieve venster geldt of ook voor de volgende keer.
Hetzelfde bereikt u door de snelkoppeling met de rechter muisknop aan te klikken.
Een goed alternatief is het gebruik van het programma vDos
Er zijn 2 mogelijke oplossingen:
1. De betreffende update KB2724197 verwijderen.
Dat kan via Configuratiescherm, Software (updates weergeven).
Nadat die update is verwijderd, zal er na enige tijd rechts op de taakbalk een schildje vam Microsoft Windows Update verschijnen omdat Windows die update weer wil installeren. Klik op het icoontje om het te openen, kies vervolgens Aangepaste installatie (geavanceerd).
Klik op Volgende en verwijder het vinkje voor KB2724197.
Klip op Sluiten en zet een vinkje voor "Ik wil geen kennisgevingen over deze updates meer ontvangen."
Klik op OK.
2. Haza-Data Plus uit te voeren binnen vDos.
Zie het programma vDos
Als u het programma vDos niet gebruikt, dan dient u zelf een snelkoppeling te maken.
Een snelkoppeling maakt u door via de "Verkenner" of "Deze computer" het programma HZ.EXE op te zoeken.
Vervolgens klikt u die met de rechter muisknop aan, sleept die naar het bureaublad, laat de muisknop los en kiest uit het dan getoonde menu "Hier snelkoppeling maken".
Open de "Eigenschappen" van de snelkoppeling door die met de rechter muisknop aan te klikken.
Zet dan op het tabblad "Geheugen" EMS op 'geen', XMS op '16384' en de overige instellingen op 'automatisch'.
Op het tabblad "Overige" zet u de schuifregelaar 'CPU-reductie' zo laag mogelijk.
Als u vervolgens Haza-Data start via die snelkoppeling, zal Haza-Data waarschijnlijk de melding geven dat de parameter FILES niet op 99 staat.
Aanpassen dient te gebeuren in c:\Windows\System32\Config.NT
Als dat niet lukt, kopieer dan die config.NT naar uw Haza-Data programma-map en pas die daar aan.
Pas vervolgens in de snelkoppeling via het knopje Geavanceerd de verwijzing naar de Config.NT aan.
Als u nog steeds de melding over FILES=99 krijgt, open dan in de snelkoppeling het tabblad Programma. Voeg daar toe in de opdrachtregel /NOF (dit moet in hoofdletters zijn en voor de / moet een spatie staan). Als u daarna het programma weer start, komt nog steeds de melding, maar met Enter kunt u doorgaan en werkt het programma normaal.
De eerste keer dat het programma wordt gestart en bij het wijzigen van de beeldschermkleuren, komt de vraag of het programma automatisch de beeldschermresoluties mag bepalen. Als u met "J" antwoordt, dan gaat het mis, want dan wil het programma het volledige scherm gebruiken - en dat is onde Windows Vista en later niet meer mogelijk. Als u met "N" antwoordt, dan gaat het goed en moet u als kleur 'EGA-kleuren' kiezen.
Onder Windows Vista en later kan geen volledig beeldscherm meer worden gebruikt.
Maar de venstergrootte kan zelf bepaald worden door de lettergrootte te kiezen.
Dat kan door met de rechter muisknop te klikken op de titelbalk van het venster en dan Eigenschappen te kiezen en vervolgens het tabblad Lettertype.
Bij het opslaan kan dan gekozen worden of de instelling voor het actieve venster geldt of ook voor de volgende keer.
Hetzelfde bereikt u door de snelkoppeling met de rechter muisknop aan te klikken.
Als Haza-Data desondanks nog niet wil starten, dan kan het volgende ook nog een oplossing zijn: Bewerk c:\Windows\System32\Autoexec.nt en type REM voorin de regel "lh %Systemroot%\system32\dosx".
Bovenstaande betekent, dat in ieder geval versie 7.2 goed gebruikt kan worden onder Windows Vista. Een voorwaarde is dat de commandline parameter /NOF beschikbaar is. Dat betekent dus, dat oudere versies niet meer gebruikt kunnen worden.
Na installatie kunt u Haza-Data en Haza-Data Plus eenvoudig installeren en gebruiken zoals u op een oude DOS-computer werkte.
Het is aan te bevelen om ergens op uw computer één map te maken voor al uw DOS-applicaties.
Die map is bijvoorbeeld d:\DOSprograms waaronder de diverse submappen voor de applicaties komen.
Binnen vDos kunt u dan een virtuele C-schijf koppelen aan die map d:\DOSprograms met het commando
Binnen vDos kunt u dan Haza-Data starten met de commando's
c:
cd haza-72
hz.exe
Het gebruik van een snelkoppeling is beslist noodzakelijk om Haza-Data goed te kunnen gebruiken. Zonder die snelkoppeling zal het programma zoekopdrachten zeer langzaam uitvoeren of zelfs blijven stilstaan.
Bij installatie van versie 7.2 op een PC met Windows'95/98 worden automatisch snelkoppelingen geplaatst. Door de lange namen voor de mappen is meer helaas niet mogelijk met het gebruikte (DOS-)installatie-programma. In de versies van voor augustus 1998 zijn dat 2 snelkoppelingen, in de latere versies zijn het er 3. De eerste twee dienen om Haza-Data te starten in een venster onder Windows of in 'standalone DOS-modus'. In die oudere versies wordt altjd eerst programma HZClear gestart; in de nieuwe versie staat HZClear apart in de derde snelkoppeling.
Het (DOS-)installatieprogramma herkent Windows aan de aanwezigheid van de map
Als u Haza-Data eerder op de PC heeft geïnstalleerd dan Windows, dan moet u die snelkoppelingen zelf plaatsen.
Ze staan in de Haza-programma map (directory) onder de namen *.W95 (Haza-Data versies voor augustus 1998) of *.W98 (Haza-Data versies vanaf augustus 1998).
Deze files moet u kopiëren naar
Als in een andere map dan c:\haza-72 of c:\hazap72 heeft geïnstalleerd, dan dient u zelf in de snelkoppeling het juiste pad aan te geven.
Als u onder Windows NT, 2000, ME, XP of Vista werkt, dient u zelf een snelkoppeling te maken. Zie bij de beschrijvingen aldaar (NT/2000, ME, XP, Vista).
Haza-Data 7.2 is nog steeds een DOS-programma, dat de printer zelf moet kunnen besturen, ook onder Windows. Het kan niet gebruik maken van de printer drivers van Windows; daarom is het helaas niet mogelijk om vanuit Haza-Data de speciale Windows printers te gebruiken. Let daar dus goed op als u een nieuwe printer gaat aanschaffen. Om een printer goed te laten werken vanuit Haza-Data moet u de printer wel eerst in Windows goed instellen; dat doet u als volgt: Via 'Start' en 'Instellingen' kiest u 'Printers', waar u uw printer kunt instellen door het icoon aan te klikken met de rechter muisknop. Dan kiest u 'Eigenschappen' en vervolgens het tabblad 'Details'. Daar ziet u op de onderste helft de knop 'Poortinstellingen', die u indrukt. Boven op het scherm kunt u dan twee opties in- en uitschakelen; de benodigde instellingen zijn afhankelijk van uw printer. Meestal moet u het bovenste hokje uitschakelen. Daardoor zal de print-uitvoer van MS-DOS programma's rechtstreeks worden geprint en niet via de wachtrij (spool).
In dat geval kunt u dus niet rechtstreeks vanuit Haza-Data printen. Er zijn de volgende alternatieven:
Alle tekst-uitvoer kunt u via een tekstverwerker printen. De snelste manier is om via [Beheer] [Programma-instellingen] en [Kies tekstverwerker] RTF te kiezen. Dat staat voor Rich Text Format, een soort Esperanto voor tekstverwerkers. Als u vervolgens bij een overzicht "Naar Tekstverwerker" kiest, zal het programma u om een naam voor de uitvoer file vragen. Daar mag u een naam van maximaal 8 tekens opgeven, gevolgd door .rtf, dus bijvoorbeeld stamboom.rtf. Vervolgens opent u die rtf-file in uw tekstverwerker.
Dit kan dus niet voor grafische uitvoer of tabellen en ook niet voor gezinsstaten met het formulier.
Als u elders over een PC beschikt met daaraan gekoppeld een printer die wel DOS ondersteunt, dan kunt u op de volgende wijze die printer gebruiken. Via [Beheer] [Programma-instellingen] en [Kies printer] kiest u die betreffende printer. Als u vervolgens bij een overzicht "Naar Printerfile" kiest, zal het programma u om een naam voor de uitvoer file vragen. Die schrijft u naar een diskette waarbij u een naan van maximaal 8 tekens mag opgeven, gevolgd door een extensie, dus bijvoorbeeld a:\stamboom.prt. Vervolgens neemt u die diskette mee naar de andere PC en stuurt u die printfile rechtstreeks naar de printer. Bijvoorbeeld met het commando copy a:\stamboom.prt lpt1 of door de file met de muis naar de printer te slepen.
Zo'n printerfile mag u nooit in een tekstverwerker inlezen om te printen. In zo'n file staan namelijk al alle benodigde commando's voor de printer.
Als u nog een oude printer heeft, die wel voor DOS-programma's geschikt was, kunt u die nog goed gebruiken. Voor enkele tientjes kunt u in uw PC een tweede printerpoort (LPT2:) laten inbouwen.
Binnen Haza-Data kunt u via [Beheer] [Programmma-instellingen] [Systeemparameters, commando's en diversen] LPT2: als printerpoort voor Haza-Data kiezen.
Als u Haza-Data in een venster draait, kunt u zelf de grootte van de letters kiezen - en daar mee de grootte van het venster. Als u een sessie beëindigt, zal Haza-Data de volgende keer automatisch starten in een venster met de laatst gekozen grootte. Met de Alt+Enter toetscombinatie kunt u op ieder gewenst moment wisselen tussen een venster en een volledig scherm. Als u Haza- Data verlaat in een volledig scherm, zal het een volgende sessie ook weer automatisch met een volledig scherm starten.
Wanneer het bovenstaande bij uw PC niet werkt, dan heeft u waarschijnlijk een verkeerd toetsenbord gekozen. Dat kunt u veranderen via "Start" "Instellingen" "Toetsenbord".
Bij Windows/ME treedt een probleem op, dat bij de andere Windows-versies niet optrad. En wel bij voornamelijk de Belgische gebruikers met een AZERTY-toetsenbord. Waar Windowsprogramma's AZERTY gebruiken, blijken DOS-programma's in een venster toch QWERTY te gebruiken.
De oplossing is als volgt:
Ga naar [start] en dan [uitvoeren].
Typ daar "msconfig" en klik op "ok".
Klik op het tabblad "internationaal"
In dit bestand moet er een regel staan "keyb be"
Ook zal daar een regel staan c:\WINDOWS\COMMAND\keyboard.sys
Dit laatste moet veranderd worden naar keyboard.sys. Dus het pad c:\WINDOWS\COMMAND moet verwijderd worden.
Vervolgens kiest u "Opslaan" en start u Windows opnieuw op.
Op de huidige supersnelle PC's blijkt het beeldscherm de snelheid van het lezen of schrijven van het bestand niet bij te kunnen houden en loopt het programma vast.
De oplossing is het uitschakelen van de schermweergave van de import- en de export bestanden.
Dat doet u als volgt:
[Hoofdmenu]
[Beheer]
[Programma-instellingen]
[Schermweergave-instelling]
Fileinhoud tonen bij import/export UIT zetten
De oorzaak van dit probleem is het volgende:
Bij het installeren van SP2 (Servicepack 2) is het bestand autoexec.nt
verhuisd naar de map c:\windows\repair.
Dit is een fout van Microsoft.
De oplossing is:
Kopieer vanuit deze map het bestand autoexec.nt naar de map c:\windows\system32.
Klik daarna eenmaal met de muiswijzer op het bestand autoexec.nt in de map
c:\windows\system32. Kies voor Bestand en vervolgens voor Eigenschappen.
Plaats een vinkje bij Alleen Lezen en klik op OK
1) Gebruik geen groepen voor de bestanden, maar gewoon subdirectories van de programma-directory. Maar via Beheer, Programma-instellingen de Lijst met directories voor bestandsgroepen dus leeg.
2) Zorg voor een indirecte adressering bij iedere afbeelding omdat je niet vooraf weet wat de drive-letter van de CD op een andere PC zal zijn. Dus i.p.v. bijvoorbeeld 'C:\fotos' maak je overal '..\fotos' (of '.\fotos' als 'fotos' een subdirectory is van de Haza programma-directory).
3) Kopieer de Haza programma-directory met de bestands-subdirectories en de directory HAZAINFO naar de CD-R.
4) Kopieer de foto-directory naar de CD-R.
5) Maak een kopie van je eigen snelkoppeling naar Haza op je
buroblad. Pas de naam aan. Ga naar Eigenschappen, wijzig de
Opdrachtregel in "I:\HZ.EXE /ro /hd" en de Werkmap in "D:\".
Kopieer deze nieuwe snelkoppeling ook naar de CD-R.
Verklaring:
/ro = werk in de read-only mode;
/hd = gebruik station d: voor tijdelijke files (als je c: zou
gebruiken, komen die op het buroblad).
6) Om op een andere PC vanaf de CD-R te kunnen werken kopieer je eerst de snelkoppeling naar het buroblad. Ga naar Eigenschappen en wijzig eventueel de letter "I:" in de juiste letter van de CD-speler. Als station D: de CD-speler is, dan /hd wijzigen in /hc en ook de Werkmap wijzigen in "C:\".
Er zijn 2 mogelijke oplossingen: