Gebouw
  woning
Mounewei 1 te Burdaard
(Mounewei 1)
   


Foto.

Algemene beschrijving

Historisch pand, behalve woonhuis was dit vroeger ook café, herberg en kerkzaal van de Nederlandse Protestanten Bond.

Datering

<1640 ontstaan door nieuwbouw.


Historisch overzicht

Datum  Straat of wijk, Plaats - Naam van het gebouwGebruik
<1781  
14 apr 1827   Wanswerd aan de Streek
29 mei 1839   38, Wanswerd aan de Streek Huis en Erf
1853   café en herberg
26 jun 1855   Wanswerd aan de Streek Huis en Erf
1889   kerkzaal met woonhuis
1980   Mounewei 1, Woonhuis
 

Kadastrale nummering

29 mei 1839   Blija D480

Historie van het pand

Gebouwd in 1730 volgens de muurankers. Het perceel is waarschijnlijk veel eerder bebouwd geweest, mogelijk al voor 1640. De achterste helft van het pand, het ingesprongen deel, werd in 1866 aangebouwd. Het huis was rond 1800 zeker niet zo groot of hoog als later, want de huurwaarde was ongeveer de laagste van de Mounewei. De tekening van Bulthuis laat ook maar een klein huisje zien, rechts van de poort.
De oudst bekende eigenaar/bewoner was Oeds Sybrens, in 1760 getrouwd met Lieuwkje Linses. Hij werd opgevolgd door zijn zoon Sybren, sedert 1783 getrouwd met Geeske Doekes Prins en bij zijn vader inwonende. Sybren nam de familienaam Douma aan. Sybren en Geeske zijn overleden in 1827. Toen nam hun zoon Jan Sybrens, getrouwd met Rinske Jacobs Kooistra het bedrijf over. De Douma's waren de beurtschippers van de Streek, ze hadden hun ligplaats ten westen van de brug. In 1853 kwam Yde Willems Bijleveld, getrouwd met Ytske Gerbens van der Schaaf hier wonen. Yde hield hier café en herberg en was tevens scheepstimmerman. In 1881, ruim vijf maanden na het overlijden van Ytske, hertrouwde Yde met Meiltje de Roo. Yde was 52 jaar en Meiltje 25 jaar. De familie vertrok in 1889 naar Kooten.
In 1889 werd Jitse Bottema, timmerman, getrouwd met Roelina Freerks Steenhuisen hier naar toegehaald door de Steenhuisens, als beheerder van 'De Bond'. Vanaf die tijd was de bovenzaal de plaats van samenkomst van de Nederlandse Protestantenbond. Hun dochter Niesjen heeft de zorgen voor het gebouw overgenomen tot haar overlijden in 1942. Ze bleef ongehuwd. Het huis werd toen ter beschikking gesteld aan Thomas Reitsma en zijn gezin, evacués uit IJmuiden. Hun dochter Gelbrigje (Gel) is getrouwd met Bauke Lippes van der Laan. Bauke was net als zijn vader schilder en vertrok met zijn vrouw naar IJmuiden, waar hij met succes een eigen schildersbedrijf begon.
Evert Alderts van der Werk heeft hier tot 1956 zijn laatste levensjaren gesleten, dicht bij de brug, de plek waar de oude mannen graag hun wijsheden lieten horen. Niet onvermeld mag blijven de laatste bewoner, intussen de meest bekende Burdaarder, Ruurd Wiersma. Hij heeft hier gewoond van 1956 tot 1964. Nu woont Dieuwke Del Grosso hier.
Vanaf 1887 is er bijna onafgebroken inwoning geweest aan de achterzijde van het huis, allemaal kort wonend (vermeld onder 1 achter). Onder andere hebben hier vijf jaar lang Jense Paulus Terpstra en Minke van der Veen gewoond met hun kinderen, tot ze verhuisden naar de Bourboomweg 27oud.

Kadastrale filiatie

Datum   Kad.nr.   Artikel   Post   Eigenaar
<1781            Oeds Sybrens
14 apr 1827            Jan Sijbrens Douma
29 mei 1839   D480         Jantje Adams Koopmans, koopvrouw te Wanswerd
26 jun 1855   D480         Wijtske Liebes Haga, winkeliersche te Birdaard
1856            Yde Willems Bijleveld
1887            Thomas Pieters Pot
1889            Ver. van de Nederl. Protestantenbond Birdaard
1980            Gemeente Ferwerderadeel
1985            Dieuwke Del Grosso

Bewoners en Gebruikers

Datum   Hoedanigheid   Naam   Adres
<1781   gebruiker   Oeds Sybrens   
1826   gebruiker   Sybren Oedzes Douma   
14 apr 1827   gebruiker   Jan Sijbrens Douma   
29 mei 1839   gebruiker   Jantje Adams Koopmans , koopvrouw  
1842   gebruiker   Jan Pieters Jansen   
1853   gebruiker   Yde Willems Bijleveld   
1889   gebruiker   Jitse Jacobs Bottema   
1919   gebruiker   Niesjen Bottema   
1942   gebruiker   Thomas Reitsma   
1945   gebruiker   Johannes Lap   
1946   gebruiker   Evert Alderts van der Werk   
1956   gebruiker   Ruurd Wiersma   
1964   gebruiker   -onbewoond-   
1985   gebruiker   Dieuwke Del Grosso   

Bronnen